تعادل کار و زندگی خانوادگی؛ سخت اما شدنی. 6 راهكار براي عملي شدن اين كار سخت.

زمانی که بچه‌ها کم‌سن‌وسال هستند و برای پیشرفت در کار و زندگی حرفه‌ای خود خیلی درگیر کار هستید و اوقات فراغتتان هم پر از سرگرمی‌های مختلف است؛ در شلوغ‌ترین زمان زندگیتان به سر می‌برید. برای برقراری تعادل کار و زندگی خانوادگی فكري كرده ايد؟

ما مردمان کشور فنلاند، نام سال‌های پرمشغله را برای چنین زمانی انتخاب کرده‌ایم. این زمان، زمانی است که فرزندانتان مفید و ارزشمند هستند ولی در عین حال به کار کردن شما نیاز دارند. چگونه می‌توان در این دوران پرمشغله زندگی به والدین کمک کرد؟ در ادامه 6 توصیه برای برقراری تعادل کار و زندگی خانوادگی بیان می‌شود.

داستان يك كارمند و تعادل كار و زندگي 

من در قسمت بازاریابی سایت والامیس کار می‌کنم و دو دختر دوست‌داشتنی هم دارم. از آن‌جایی که به زودی در کشورهای فنلاند، آلمان و آمریکا روز مادر فرا می‌رسد؛ سعی کردم دیگر به وظیفه‌های مربوط به والد بودن (به خصوص وظایف مربوط به مادر بودن) فکر نکنم و به جای آن بفهمم بهترین راه برای برقراری تعادل کار و زندگی خانوادگی چیست؟

زمانی که برای بزرگ کردن فرزندانتان و حمایت از آن‌ها می‌گذارید، زمان منحصربه‌فردی است. والد بودن به معنی عشق بدون قید و شرط است؛ خانواده شامل مجموعه افرادی است که همیشه حامی شماست. اگرچه ممکن است در مواقعی هم این افراد باعث عصبانیتتان شوند.

وقتی پدرها و مادرها، هم در خانه و هم در دفتر کار خود نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ برقراری تعادل میان این دو جنبه زندگی یعنی تعادل کار و زندگی خانوادگی می‌تواند کار سخت اما ممکنی باشد.

توماس کورتیلا که به عنوان فردی امدادگر برای بچه‌های فنلاندی کار می‌کند، سعی دارد وضعیت رفاه خانواده‌ها را ارتقا دهد. او پی برد که 40درصد مادرها نگران این هستند که راهبرد مقابله‌ای درستی را برای ایجاد تعادل کار و زندگی خانوادگی انتخاب نکرده باشند.

او عنوان کرده است که یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع این است که آن‌ها برای برقراری تعادل میان مسئولیت‌های شغلی و زندگی خانوادگی خود با مشکلاتی روبه‌رو هستند. مسئولیت‌های مربوط به خانه و هم‌چنین کمبود خواب نیز به عنوان عواملی ذکر شده‌اند که تقریبا همه والدین فرزندان کوچک با آن مواجه می‌شوند. چگونه می‌توان در پرمشغله‌ترین دوران زندگی والدین از آن‌ها حمایت کرد و هم‌چنین کاری کرد که آن‌ها بتوانند در زندگی خانوادگی و کاری خود، افرادی موفق باقی بمانند؟

کار؛ مایه آرامش والدین یا مخل آسایش آن‌ها؟

کورتیلا می‌گوید: اگر میان کار و زندگی خانوادگی تعادل برقرار باشد، داشتن شغل می‌تواند نگرانی‌های والدین را کاهش دهد. به این نکته پی برده‌ام که اگر میان زندگی خانوادگی و کارم تعادل برقرار باشد، می‌توانم در دفتر کارم بهتر کار کنم و در خانه هم والد بهتری برای فرزندانم باشم.

البته موضوع دیگری که بر برقراری این تعادل تاثیر دارد این است که کارفرما در محل کار چگونه با والدین برخورد می‌کند. وقتی احساس کنم کارفرما می‌تواند من را درک کند و نسبت به من انعطاف به خرج دهد؛ راحت‌تر می‌توانم زندگی روزمره‌ام را ادامه دهم.

مادر دو کودک می‌گوید:«در طول سال‌های پرمشغله‌ای که در زندگی خانوادگی و کاری خود داشته‌ام، به این فکر کرده‌ام که این دو مورد نوعی تعادل میان اصول متضاد و مکمل است؛ هم باید متعادل شوند و هم باید بین یکدیگر تعادل ایجاد کنند».

دوركاري مي تواند كمك كننده باشد

ساعت‌های کاری قابل انعطاف و فرصت‌های دورکاری تاثیر مثبت به‌سزایی در زندگی روزمره من داشت. مثلا وقتی که مدرسه اولین فرزندم در روزهای سه‌شنبه از ساعت 10 آغاز می‌شود، می‌توانم صبح‌ها دورکاری کنم و از این ساعت‌های تطبیق‌پذیر کاریم استفاده کنم تا بتوانم فرزندم را هم به مدرسه ببرم. همین‌طور با بهره‌برداری از این روش توانسته‌ام، فرزندانم را در موقع مناسب نزد دکتر ببرم یا به قرارهای مهم دیگرم برسم. به نظر می‌رسد با این روش می‌توان حمایت و قدرت درکی که نیاز است را دریافت کرد. هم‌چنین در دفتر کار ما گاهی پیش می‌آید که کارمندان با بچه‌هایشان به محل کار خود بیایند.

به علاوه وقتی روز کاری تمام می‌شود، می‌توانم با انجام کارهای دیگری مثل شنا یا دوچرخه‌سواری با فرزندانم از درگیری‌های کاری خود جدا شوم. وقتی در خانه هستیم، نسبت به زمانی که داریم کار می‌کنیم؛ می‌توانیم با انجام کارها و سرگرمی‌های دیگری از پرورش فرزندانمان لذت ببریم. تفاوت میان این دو محیط می‌تواند باعث ایجاد تعادل شده و شما را قوی‌تر کند.

روزنامه‌نگاری به نام آنا اِرکو در ماه فوریه سال 2019 کتابی به نام «راهنمای پایداری مادر بودن. داستان‌هایی از ملکه‌ها در دوران پرمشغله زندگی» منتشر کرد. او در این کتاب، زنان را به تحمل این بی‌نظمی تشویق می‌کند و هم‌چنین به آن‌ها توصیه می‌کند که از زندگی کاری خود در طی این دوران لذت ببرند. مورد دیگری که ارکو بیان می‌کند این است که والد بودن می‌تواند مهارت‌های مفید بسیاری مثل مهارت‌های بین فردی، کارآیی و اولویت‌بندی به ما بیاموزد.

مراقب سلامتی خود باشید

خوب است که مراقب سلامتی و تندرستی خود باشید. این روزها می‌توانیم با استفاده از وسیله‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف اضطراب‌های روزانه خودمان را در طول شب کم کرده و درنتیجه کیفیت خواب، تمرین‌های ورزشی و عادت‌های خوراکمان را تغییر دهیم. مثلا اولین مطالعات مربوط به ضربان قلب، اطلاعات ارزشمندی راجع به بازیابی ضربان قلبم به من داد و من تصمیم دارم دوباره امسال هم این تست را از طریق سرویس آنلاین مدیریتمان سفارش دهم. ایده اصلی این سرویس این است که کارمندان، می‌توانند از این سرویس درخواست کنند که زمانی که نیاز دارند؛ کارفرما از کارمندانش حمایت و پشتیبانی کند.

مادر دو کودک می‌گوید: «هر زمان که ممکن است بخندید و یکدیگر را بغل کنید، این موضوع باعث کاهش استرس شده و می‌تواند به شما کمک کند به راهتان ادامه دهید».

والد بودن و یادگیری مستمر

والد بودن به خودی خود باعث می‌شود به صورت مستمر در حال یادگیری باشید. اگر هر روز برای والدین این اتفاق نیفتد؛ آن‌ها حداقل یک بار در هفته در حال یاد گرفتن چیزهای جدید هستند. پدر و مادر‌ها بعضی وقت‌ها تصمیم‌های خوبی می‌گیرند و بعضی وقت‌ها تصمیم‌هایی می‌گیرند که می‌توانند از آن‌ها چیزهای مختلفی بیاموزند. وقتی پدر یا مادر بچه‌های کم‌سن‌وسال هستید؛ اصولا در حال یادگیری راجع به امنیت آن‌ها، خورد و خوراک و خوابشان هستید. وقتی بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند یاد می‌گیرید چگونه بدون محدود کردن آزادی و استقلالشان به آن‌ها مسئولیت‌پذیری را بیاموزید.

پیشرفت مستمر مهارت‌های هر فرد در زندگی کاری، لازمه و پیش‌نیاز هر کاری است. مهم است که وقتی والدی دوباره مشغول کار می‌شود، بتواند به راحتی مهارت‌های مربوط به کارش را به‌ روزرسانی کند. این یادگیری هم در مورد کارفرما صدق می‌کند هم در مورد کارمند اما اصلی‌ترین مسئله این است که باید مواردی مثل زمان، داده‌های وابسته و محیط مناسب را ارتقا داد. موضوع گفته‌شده به این معنی است وقتی زندگیتان از لحاظ کاری و خانوادگی بسیار پرمشغله است؛ شیوه‌ مناسب این است که سعی کنید در زمان بسیار کوتاه، مطالب کمی یاد بگیرید.

مادر دو کودک در این خصوص گفت: «قبلا خیلی جدی‌تر بودم. حالا که بچه‌دار شده‌ام، می‌توانم کارهای بامزه‌ای با آن‌ها انجام دهم و سرگرمی‌های خودم را هم داشته باشم. حالا مثل یک کودک شادم!»

چگونه میان تعادل کار و زندگی خانوادگی را ایجاد کرد؟

از دوستان و همکارانم نکته‌هایی راجع به برقراری تعادل کار و خانواده پرسیدم و خودم هم نکاتی را به آن اضافه کردم. خلاصه‌ای از بهترین نکته‌هایی که می‌تواند به برقراری تعادل کار و زندگی خانوادگی کمک کند و برای همه اعضای خانواده مفید است را در سطرهای زیر می‌خوانید.

6 توصیه برای برقراری تعادل کار و زندگی خانوادگی

1- پیش‌نگری داشته باشید و برنامه‌ریزی کنید.

خانواده‌ای می‌شناسم که یک «صفحه کنترل» ایجاد کرده‌اند. آن‌ها هر یک‌شنبه در این صفحه، برنامه‌هایی که قرار است در هفته داشته باشند را می‌نویسند: پیام‌های مربوط به مدرسه، برنامه‌های کاری والدین، مهدکودک، سرگرمی‌ها و فعالیت‌های دیگر. این خانواده در صدد هستند، این «صفحه کنترل» را به یک فرمت الکترونیکی تبدیل کنند تا همه اعضای خانواده بتوانند آن را روی تلفن‌های هوشمندشان داشته باشند.

2- همه با یکدیگر همکاری و مشارکت داشته باشند.

هر کدام از اعضای خانواده می‌تواند بسته به سنشان در کارهای مختلف مربوط به خانه، مشارکت داشته باشد. کودکی که در سن بازی کردن است (1 تا 4 ساله) می‌تواند اسباب‌بازی‌هایش را مرتب کند. کودکی که در سن پیش‌دبستانی است (4 تا 6 ساله) می‌تواند در کارهای مربوط به آشپزخانه کمک کند. کودکی که در سن مدرسه است (7 سال به بالا) می‌تواند کارهای مربوط به خودش را به تنهایی انجام دهد. فایده دیگری که این فعالیت‌های مشارکتی دارد این است که همه می‌توانند سرگرمی‌ها و مهارت‌های جدیدی کشف کنند.

3- کمال‌گرایی را فراموش کنید.

همه چیز قرار نیست بی‌نقص و عالی باشد. از آن‌جایی که هیچ کس عالی و بی‌نقص نیست، سعی کنید با خودتان مهربان باشید. اگر انرژی کافی برای پیاده‌روی یا تمیز کردن خانه ندارید، امروز را استراحت کنید و دوباره فردا برای انجام این کارها سعی کنید. هیچ وقت قرار نیست کارها در خانه یا محل کار تمام شود، پس وظایفی که باید انجام دهید را اولویت‌بندی کنید.

در درجه اول مهم‌ترین وظیفه را انجام دهید و وظایف دیگر را هم هر وقت، زمان کافی داشتید انجام دهید. هم‌چنین سعی کنید خودتان را با والدین و خانواده‌های دیگر مقایسه نکنید چون هیچ‌کس شبیه شما و خانواده‌تان نیست یا همان کار و وظایفی که شما انجام می‌دهید را انجام نمی‌دهد.

4- از کمک‌ها و حمایت‌های دیگران برای ایجاد تعادل استفاده کنید.

همین‌طور از مزایایی که کارفرما و جامعه در اختیارتان قرار می‌دهد مثلا از ساعت‌های کاری قابل انعطاف، احتمال انجام دورکاری یا مرخصی‌های کوچک برای مراقبت از کودک بهره ببرید. قرار نیست همه کارها را به تنهایی انجام دهید. من خیلی خیلی خوش‌شانسم که والدینم نزدیکم هستند.

کمک‌ها و حمایت‌های هفتگی آن‌ها برای من بسیار باارزش است. هم‌چنین ساعت‌های کاری انعطاف‌پذیر، مزیت کاری بی‌نظیر دیگری است که زندگی را خیلی راحت‌تر می‌کند. کار دیگری که می‌توانید انجام دهید این است که برخی وظایف را به افراد یا ارگان‌های بیرونی واگذار کنید. مثلا می‌توانید برای تمیز کردن خانه، فرد تمیزکاری را استخدام کنید. کارها را به دیگران واگذار کرده و به آن‌ها اطمینان کنید.

5- از خودتان مراقبت کنید.

همه چیز به سلامتی شما بستگی دارد. وقتی به اندازه کافی بخوابید، غذای سالم بخورید و گاهی ورزش کنید؛ در واقع شما با انجام چنین کارهایی به وضعیت سلامت خود کمک کرده‌اید. به نظرتان این موضوع بدیهی و واضح است؟

من به صورت تجربی دیده‌ام که آخرین اولویت مادرها نیازها و احتیاجات خودشان است. به خوبی از خودتان مراقبت کنید تا بهتر بتوانید به کارتان برسید و در خانه هم والد بهتری باشید و همچنين استرس ها را از خودتان دور كنيد. به این ترتیب در راستای تعادل کار و زندگی شخصی خوب عمل خواهید کرد.

6- اصل اولویت‌بندی را برای ایجاد تعادل کار و زندگی به خاطر بسپارید.

به مهم‌ترین چیزهای زندگیتان فکر کنید و زمانتان را با توجه به این اولویت‌ها مدیریت کنید. بچه‌ها خیلی زود بزرگ می‌شوند. از طرف دیگر هم مهم است که از کارتان لذت ببرید. کار کردن هم می‌تواند باعث رشد و پیشرفت خانواده شود، هم می‌تواند نقشی متضاد داشته باشد.

سانی، 5 ساله گفته: «چگونه بهترین مادر کل دنیا نصیب خانواده ما شده است؟»

مادران قهرمان‌ها و سوپراستارهای واقعی هستند. فرقی نمی‌کند که شاغل باشید یا خانه‌دار، شما بهترین مادر برای فرزندتان هستید. در پایان این مطلب می‌خواهم جمله‌ای از کوچکترین فرزندم برایتان بنویسم و برای همه مادرها روز مادر محشری آرزو کنم!