به عنوان مهندس، مسئولیت محور هستید یا مهندس مردم محور؟!

آیا از خودتان پرسیده اید که مهندس مردم محور و مهندس مسئولیت محور چه تفاوتی با هم دارند؟

معمولا آموزش­های شما بيشتر روي پيشرفت فني و مسئوليت‌ها تمركز دارد و كمتر به مسائل ميان‌فردي مي‌پردازد. با اين كه در اين مدل قابليت‌هاي فني‌تان بهتر مي‌شوند، اما وقتي كه با همكاران غيرفني يا در محيط‌هاي غيرتيمي كار مي‌كنيد، به چالش‌هايي منجر خواهد شد.

مهندس مسئولیت محور در مقابل مهندس مردم محور در در حوزه مهارت های نرم کمی ضعیف تر هستند و باید برای ارتقای این حوزه وقت بگذارند!

علائم و نشانه‌ها

• مهارت‌هاي «نرم» ضعيف

هنگامي كه با ديگران سروكار داريد هميشه نمي‌توانيد آموزش­ها، مهارت و سبك عملكرد خود را با دقت انتقال دهيد. براي چنين تعاملي بايد خيلي چيزها را در نظر گرفت كه بعضي از آنها قابل اندازه‌گيري نيستند.

شما خودتان را يك آدم «دقيق» در جهان «غيردقيق» مي‌دانيد. شايد در مواجهه با انواع عواطف، ديدگاه‌هاي متفاوت و اولويت‌هاي مختلف افراد، اين قضيه را تجربه كرده باشيد. نمي‌توان با قاطعيت سياه و سفيد سراغ نواحي خاكستري در تعاملات انساني رفت.

مهارت‌هاي نرم مثل ارتباطات، مذاکره، حل اختلاف، خدمات مشتري و گوش دادن مؤثر در خيلي از تخصص‌ها جزو برنامه درسي و آموزشي هستند، هر چند كه شايد مهندسین آنها را نگذرانند. در توسعه و آموزش رشته‌هاي علمي و فني روي اين مهارت‌ها خيلي كم تأكيد مي‌شود.

بنابراين احتمالش هست كه همه افراد مهارت‌هاي لازم براي پيشرفت در محيط كار متغير امروز را كسب نكرده باشيد. اين اتفاق باعث مي‌شود كه در رقابت با ديگران براي پيشرفت شغلي، در موقعيت پايين‌تري قرار بگيريد و به زيان‌تان تمام شود. برای تبدیل شدن به مهندس مردم محور نیاز است مهارت های نرم تان را ارتقا دهید.

يك نمونه از اين زيان‌ها زماني است كه به پست رهبري ارتقا پيدا مي‌كنيد. در رشته خود استاد هستيد كه علت ارتقاي شغلي‌تان هم همين است، ولي در خصوص مهارت‌هاي رهبري و مديريت، آموزش نديده‌ايد.

رهبری یعنی: «به انجام رساندن كار با دیگران و از طريق ديگران.» بلافاصله متوجه مي‌شويد كه عملكردتان ديگر تنها به دانش و مهارت‌هاي بي‌نظير فني‌تان وابسته نيست. موفقيت شما به اين بستگي دارد كه بتوانيد دانش خود را انتقال دهيد و مهارت‌هاي ديگران را بهتر كنيد و در عين حال بهره‌وري كل گروه، تيم يا واحد را بالا ببريد.

عموما افراد در اين موقعيت به شدت سرخورده و گيج مي‌شوند. چون تعليمات كافي در زمينه مهارت‌هاي نرم و از جمله رهبري را نداشته‌اند. از شما انتظار نمي‌رود در مهارت‌هايي كه آموزش نديده‌ايد عملكرد خوبي داشته باشيد؛ هر چند كه اين مهارت‌ها موفقيت شما را تضمین مي‌كنند.

وقتي مهندسین نتوانند به خوبي ديگران را مديريت كنند، نتيجه بي‌كفايتي‌شان به عنوان یک مهندس فني نیست. ريشه اين مسئله در نبود آموزش و پيشرفت در مهارت‌هاي رهبري بوده و مهم‌ترين مهارت در اين ميان ارتباط مؤثر است. شما باید مهندس مردم محوری تا رهبری قوی در سازمان مهندسی باشید!

گزارشي از دنياي واقعي

اليزابت هگرتي مدير برنامه پيشرفت‌هاي فرايند توليد و تجارت در شركت كرير در هارتفورد كانكتيكت است. او مدرك كارشناسي و ارشد خود را در مهندسي متالورژي كسب كرده و بعد از هفت سال تجربه عملي در پژوهش و توسعه، مدرک ام‌‌بي‌اي خود را دريافت كرده است. ليز نظر خود را درباره عدم تعادل در آموزش‌هاي مهندسین و متخصصين علمي و فني بيان كرده:

در دانشكده مهندسي دروس فني را مي‌گذرانيد. خيلي اوقات حتي كلاس‌هاي اختياري‌تان هم در زمينه فني هستند. اغلب نيازي به گذراندن كلاس‌هاي مهارت نرم نيست. به نظرم خيلي از مطالب تدريس شده در برنامه‌هاي MBA بايد در دوره كارشناسي و دانشكده‌هاي مهندسي تدريس شوند.

ديگر مثل قبل نيست كه مهندس شويد و مابقي عمرتان به تنهايي اين مسير را طي كنيد. بايد مهارت‌هاي پايه را داشته باشيد تا بفهميد سازمان چطور كار مي‌كند و بتوانيد در سلسله مراتب آن سازمان بالا برويد. اگر واقعا ميخواهيد ارتقا و افزايش حقوق بگيريد و دستاوردهاي مهمي داشته باشيد، بايد اين مهارت‌ها را كسب كنيد و تبدیل شوید به مهندس مردم محور.

در گذشته معيار كارآمدي افراد فقط صلاحيت فني‌شان بود ولي ديگر اين طور نيست. ما به افراد بيشتري با پيش‌زمينه علم يا فناوري نياز داريم كه محيط كلي كسب و كار را درك كنند. خيلي از فارغ‌التحصيلان دانشكده‌هاي مهندسي و فناوري پويايي سازمان و تغيير سازماني را درك نمي‌كنند؛ همچنين نمي‌دانند چطور بايد در سازمان‌هاي چندجانبه كه هم تجارت-محور و هم فناوري-محور هستند، عملكرد خوبي داشته باشند.

به علاوه اغلب اوقات خبري از مهارت‌هاي ارتباطي و ارائه نيست. نمي‌دانم چند دفعه ديده‌ام كه افراد فني بلند شده و توضیحات خود را ارائه مي دهند و در پايان از خودتان مي‌پرسيد «اصلا داشت درباره چه چيزي صحبت مي‌كرد؟» آنها بايد مهارت درك مخاطب را داشته باشند و بدانند چطور ارائه‌شان را متناسب با گروه مخاطب تهيه كنند.

محيط علم و فناوري تغيير كرده و مهارت‌هاي ارتباطي خوب ضروري هستند. بدون آنها نمي‌توانيد به بقايتان ادامه دهيد.

ارزيابي آموزش مهارت‌هاي نرم

از 10-1 (1 خيلي پايين/هيچ وقت؛ 10 خيلي بالا/اغلب) به ميزان اثربخشي و آموزش و تحصيلات خود در حوزه‌هاي مهم مهارت‌هاي نرم امتياز دهيد. اين حوزه‌ها عبارتند از:

• گوش دادن مؤثر
• ارتباط
• راهكارهاي خدمات مشتري
• حل اختلاف موفقيت‌آميز
• سروكار داشتن با شخصيت‌هاي مختلف
• ايفاي نقش در محيط كاري چند فرهنگي
• كار تعاملي در محيط كاري مشاركتي